De bestaande sluis van Lembeek
De oude sluis van Lembeek in 1907 De bestaande sluis van Lembeek in 1933
De huidige sluis van Lembeek werd in 1933 in gebruik genomen en is dus al meer dan 80 jaar oud. Oorspronkelijk was deze sluis ontworpen voor het versassen van schepen van 600 ton. De sluis werd uitgerust met een middendeur, wat vele jaren later een slimme zet bleek te zijn. De sluis bestond dus vroeger uit twee sluiskolken. Afhankelijk van de drukte van de scheepvaart, kon de sasmeester bepalen om de kleine of de grote sluiskolk te gebruiken. Wanneer er zich slechts één bootje aanbood, dan werd enkel de kleine sluiskolk gebruikt. Vaarden er twee 600 tons schepen na elkaar, dan werden de middendeuren open gezet en werd de grote kolk gebruikt. Op deze manier kon de sasmeester heel wat water besparen. Doordat de schepen in de loop der tijd steeds langer werden, werden de middendeuren in de jaren 1970 verwijderd en werd voortaan altijd de grote kolk gebruikt voor het versassen van de schepen.
Bij elke technologische vooruitgang werd de sluis aangepast. Vandaag worden de vier sluizen op het kanaal (Lembeek, Halle, Lot en Ruisbroek) volledig bediend vanuit het controlecentrum in Lembeek. En toch zijn aanpassingen aan een bestaande infrastructuur niet eindeloos. Na 80 jaar zijn we op een keerpunt beland. De huidige sluis vergt jaarlijks grote onderhoudsbeurten. Bovendien vormt de beperkte lengte van de sluis een belemmering voor de inzet van langere schepen. De bouw van een nieuwe sluis dringt zich dan ook op.
Onderhoudswerken aan de sluis van Lembeek in 2011
En wist je trouwens dat er vroeger zelfs op de linkeroever, naast de sluis, een spaarbekken voor water aanwezig was? Het overtollige water werd in het spaarbekken gestockeerd, zodat in drogere periodes er steeds voldoende water voorhanden was voor het versassen van de schepen. In de jaren 1950 werden de rivieren de Hain en de Samme rechtstreeks aangesloten op het kanaal waardoor het spaarbekken haar bestaansreden en functie verloor. In de jaren 1990 werd het spaarbekken met grond opgevuld en de rotonde aan de Heldenstraat aangelegd.
Luchtfoto situatie sluis Lembeek 1979-1990 (Bron: Geopunt Vlaanderen)
Luchtfoto huidige situatie sluis Lembeek (Bron: Geopunt Vlaanderen)
Vervanging van de sluis in Lembeek
De bestaande sluis zal vervangen worden door een nieuwe sluis die stroomopwaarts aan de linkeroever ingepland wordt (richting Wallonië). Na de indienstneming van de nieuwe sluis wordt de bestaande sluis afgebroken.
De opmaak van de eerste plannen van de nieuwe sluis is voorzien voor 2019. Eerst maken we werk van de bouw van de bruggen.
De opmaak van de eerste plannen van de nieuwe sluis is voorzien voor 2019. Eerst maken we werk van de bouw van de bruggen.
